Xoay quanh việc gần đây danh thiếp đại gia thi nhau xin cơ chế ưu đãi lớn vay vốn lãi suất thấp, miễn là giảm thuế nhập tàu cá cũ phối hợp đánh bắt xa bờ gây ầm ĩ trong dư luận, nhiều quan điểm cho rằng các công ty này đang lợi dụng đích thị sách biệt đãi từ Nghị định 67, Phóng viên báo điện tử Infonet đã có cuộc trao đổi với ông Trần Cao Mưu, Tổng Thư ký Hiệp Hội Nghề cá Việt Nam, Nguyên Giám đốc Sở Thủy sản Nghệ An.

Ông Trần Cao Mưu, Tổng Thư ký Hội Nghề cá Việt Nam

Gần đây công ty Đức Khải và Trí Việt xin cơ chế biệt đãi để nhập quy hàng trăm tàu cá cũ quá niên thời hạn theo quy định của VN gây ồn ào trong dư luận, ông đánh giá thế nào về dự án của hai công ty này?

Ông Trần Cao Mưu: Như họ nói  thì trang mục mục tiêu của đề án góp phần tạo ra phương tiện hỗ trợ ngư gia bám biển, bảo vệ chủ quyền biển đảo, nếu quả thực như vậy thì cũng đáng hoan nghênh, ủng hộ tinh thần này.Tuy nhiên chúng mình phải coi xét đến điều động kiện họ thực hiện có nghiêm chỉnh hay không? Tàu nhập về có bảo đảm hay không? Có trái với quy định của Nhà nước hay không?

Nhà nước đã có quy định về việc nhập tàu cũ như tàu không được quá 8 tuổi, chất lượng máy phải trên 85% Phong Thủy . Vậy phỏng tàu 30 - 40 tuổi còn tạo vật ứng được không, có đảm bảo không? Nếu không bảo đảm thì nhập về để làm gì? Có trạng thái đề xuất của họ là hay nhưng không tạo vật tương ứng đủ điều động kiện, trái với quy định của Nhà nước thì đề xuất cũng chỉ có thể là đề xuất mà thôi.

Thưa ông, Nghị định 67/2014/NĐ- CP đưa ra nhiều chính sách phát triển thủy sản, nhưng có đề cập đến việc nhập tàu cá cũ không? Theo ông cơ sở nào để những doanh nghiệp này xin ưu đãi từ Nghị định 67?

Ông Trần Cao Mưu: Tôi cũng đã đọc rất kỹ Nghị định 67 nhưng không hề đề cập đến cơ chế cho vay biệt đãi từ việc nhập tàu cá cũ, không có biệt đãi cho tập trạng thái doanh gia mua tàu cá cũ.Trong Nghị định quy định rất rõ việc hưởng biệt đãi đồng cân ứng dụng cho danh thiếp trường học hợp đóng tàu mới hoặc vay vốn để cải hoán nâng cấp tàu đánh cược của ngư dân.

Theo ông, một công ty hoạt động trong lĩnh vực bất động sản đứng ra xin nhập 100 tàu cá cũ và hưởng lãi suất đặc biệt từ quy định hỗ trợ ngư dân đánh bắt thuỷ sản như vay vốn 90%, lãi suất 1%/năm, điều này có hợp lý không?

Ông Trần Cao Mưu: Tôi cho rằng điều động này là không hợp lý. Giả sử  doanh nghiệp có hăng hái thì mình cũng phải coi xét thật kỹ điều kiện tàu, chất lượng tàu.

Mục mục tiêu đầu tư là tạo những con tàu có hiệu quả. Chúng ta hãy quên đi việc đầu tư theo mệnh lượng, nếu đầu tư tiền tính được mấy nghìn tàu thì sẽ vấp sai lầm. Ngư dân phải là người trực tiếp kiến đóng con tàu của mình. Nếu có doanh nghiệp tự đứng ra đóng tàu cho gia tộc thuê để đi đánh cuộc thì tôi e đây là mô hình mà trên thế giới này chưa có. Hay tàu mua về cho ngư dân mượn, ngư dân tiền việc bỏ sức liệu chừng có công hiệu không.

Ví dụ họ đánh bắt được 10 tấn nhưng đồng cân khai 5 tấn thì sao. Trong đề án có nhắc đến việc mua ụ nổi nhưng nói như TS. Chu Quang Vĩnh thử hỏi chế biến 1 tấn cá mất 5 tấn nước ngọt, trên dưới 400 tấn mất 2000 tấn nước ngọt, vậy nước ngọt ở đâu ra, chưa nói đến việc chế biến xong phải đưa vào bảo quản đông lạnh.Việc quản lý tầm xa không thể công hiệu được nhất là trong nghề cá. 

Công ty Trí Việt và Đức Khải muốn mua tàu cá cũ từ 30 đến gần 40 tuổi

Được biết theo điều 5, Nghị định 52 của đích thị phủ về việc nhập tàu cá, tàu vỏ thép khi nhập về Việt Nam không được quá 8 tuổi, trong khi hồ sơ của hai công ty này tàu đều có độ tuổi từ 30 đến gần 40 tuổi và trị giá mà khoảng 10 tỉ đồng/ chiếc. Ông đánh chớ chi sao về điều động này?

Ông Trần Cao Mưu: Tôi cho rằng những tàu quá cũ nát, già cỗi nếu nhập về thì chỉ có trạng thái làm sắt vụn và Việt Nam sẽ trở thành bãi rác của danh thiếp nước. Tàu vỏ thép hay vỏ gì đi chăng nữa nữa nếu quá già cỗi thì dù cho sữa chửa, cải hoán cũng không thể đảm bảo được. Hơn nữa công nghệ khai khẩn của 30 năm về trước có phù hợp với điều kiện hiện nay hay không hay là chỉ sữa chữa như kiểu “tiền vá quá tiền may”.

Đáng nói mỗi chiếc tàu có giá khoảng 10 tỉ thì càng không thể ưng được trừ khi doanh nghiệp khai khống để vay vốn.

Khoảng năm 1996, Nhật Bản cũng có ý muốn cho mình trên dưới 200 chiếc tàu composite nhưng mình không nhận. 

Theo tôi được biết thì tàu 10 tuổi cũng không có giá 10 tỉ. Giờ giả sử nhập những chiếc tàu cá vỏ thép từ năm 1978 trị giá trên dưới 10 tỉ, thì trong tương lai Việt Nam có khi sẽ trở thành nước nhập đồ cổ, vì đồ cổ thì càng cổ càng đắt mà.

Có nhiều ý kiến cho rằng Doanh nghiệp đang tự PR huyễn hoặc lợi dụng vốn vay ưu đãi, ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

Ông Trần Cao Mưu: Mục mục tiêu của gia tộc như thế nào mình chẳng thể biết được. Quan trọng nhất là quốc gia phải xem xét, đừng để họ lợi dụng. Ngay như ngư dân cũng vậy, tôi đã đi nhiều tỉnh và cũng biết có nhiều trường học hợp ngư gia họ chỉ muốn vay được vốn còn trả nợ thì tính sau. Do đó vô luận là doanh nghiệp hay ngư  dân thì đích thị quyền địa phương, ngân hàng phải có bổn phận xem xét thật kỹ danh thiếp điều động kiện để cho vay. Phải thi thể định xem bấy lâu anh có có khai thác trên biển không hay là bấy lâu làm ở đâu hốt nhiên thấy cơ chế xin vay thì quay về lo chạy vay được vốn còn trả nợ thì tính chất sau.

Theo ông việc cho vay biệt đãi nên nhắm đến đối tượng nào thì mới đem lại công hiệu và góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo?

Ông Trần Cao Mưu: Tôi thấy kết luận của Phó Thủ tướng  Vũ Văn Ninh là rất đúng, không đầu tư tràn lan mà cần chọn đúng đối tượng để đầu tư, chỉ đầu tư, tương trợ người làm nghề cá hoạt động hiệu quả, có khả năng tài chính, đệ trình độ quản lý khai khẩn nghề cá.

Quan trọng trong nghề cá là kỹ thuật của người khai thác, cái tàu có tồn tại hay không là dựa vào trình độ quản lý. Ngư dân tự quyết định con tàu của mình, khi họ bỏ chỉ ra họ sẽ có bổn phận hơn và chắc chắn sẽ hiệu quả hơn.

Nghị định 67 ra đời sẽ là dịp vàng cho ngành  thủy sản. Tuy nhiên phải đầu tư một cách thực sự nghiêm túc, phải chú ý tập kết cho từng con tàu một, đảm bảo hoàn thiện hệ thống hậu cần dịch vụ, cảng cá, bến cá, hệ thống sửa chữa bảo dưỡng tàu…và quan trọng là tìm đúng đối tác để đầu tư thì mới đem lại hiệu quả.

Xem Thêm :

• Thương mại, đầu tư Việt – Nhật sẽ tăng gấp đôi